مکانی که در آن نمازمی خوانیم باید چه شرایطی داشته باشد؟
برای خواندن نماز، لباس و مکان نمازگزار باید یک سری ویژگی ها داشته باشد. مکان نمازگزار در واقع همان جایی است که فرد می ایستد و نماز می خواند. طبق فتوای اکثر مراجع تقلید بزرگ، مکان نمازگزار باید داری ویژگی های زیر باشد:
مباح باشد:
یعنی غصبی نباشد. حتی اگر در مکان غصبی سجاده یا فرش خودتان را پهن کنید و تماز بخوانید باز هم نمازتان باطل است. اما اگر فرد این موضوع را نداند یا فراموش کرده باشد؛ خطای او سهوی است و نمازش صحیح است. اگر فرد با دیگری در ملکی شریک باشد بدون رضایت شریکش نمی تواند آن جا نماز بخواند.
اگر شما در بیرون از خانه مثلا در پارک یا کتابخانه یا هر جای دیگری نماز بخوانید و از غصبی بودن یا نبودنش خبر نداشته باشید نماز شما صحیح است و مشکلی ندارد.
بی حرکت و ثابت باشد:
هنگام نماز خواندن فرد باید در مکانی باشد که بتواند با آرامش نماز بخواند. نماز خواندن در جاهایی که تکان می خورند و ثابت نیستند؛ مثلا نمازخواندن در قطار یا ماشین در حال حرکت صحیح نیست؛ مگر اینکه وقت نباشد و مجبور باشید همان جا نماز بخوانید.
از جاهایی نباشد که توقف در آن حرام است
مکان نمازگزار باید از جاهایی نباشد که توقف در آن حرام است، مانند جایی که جان انسان در خطر جدّی است، و نیز جاهایی نباشد که ایستادن یا نشستن بر روی آن حرام است، مانند فرشی که نام خدا، یا آیات قرآنی بر همه جای آن نقش بسته است.
محل سجده پاک باشد
اگر قسمت های دیگر نجس باشد مهم نیست ولی قسمتی که هنگام سجده پیشانی بر روی آن قرار می گیرد باید پاک باشد.
باعث نجس شدن لباس و بدن نمازگزار نشود. یعنی طوری نباشد که هنگام نماز خواندن نجاست به لباس و بدن فرد هم سرایت کند. پس اگر خشک باشد یا رطوبت آن بسیار کم باشد اشکالی ندارد.
مسطح باشد
لازم است که جای پیشانی نمازگزار از جای زانوها و سر انگشتان پای او، بیش از چهار انگشت بسته بلندتر و یا پست‌تر نباشد.
جلوتر از قبر پیغمبر و امامان نباشد
نمازگزار باید در موقع نماز خواندن در جایی بایستد که جلوتر از قبر پیغمبر و امام نباشد ولی اگر مساوی باشد اشکال ندارد.
جایی نباشد که توقف در آن حرام است
بعضی جاها هستند که توقف در آن ها حرام است مثلا جایی کخه جان انسان در خطر است و یا مثلا نشستن یا ایستادن روی فرش یا سجاده ای که نام خدا یا آیات قرآن در آن وجود دارد.
اندازه مکان برای خواندن نماز مناسب باشد
مثلا سقف به قدری بلند باشد که هنگام ایستادن سر فرد به سقف نخورد. یا طول و عرض مکان به گونه ای باشد که فرد بتواند به راحتی رکوع و سجده را انجام دهد.
تقدم مرد بر زن
مردها موقع خواندن نماز باید جلوتر بایستند و حداقل یک وجب فاصله بین آن ها وجود داشته باشد. البته اگر به هر دلیل این امکان وجود نداشته باشد و مجبور باشند در کنار هم بایستند نماز هر دو صحیح است و اشکالی ندارد.
مکان های مستحب برای نماز خواندن
در آیات و روایات نماز خواندن در بعضی مکان ها مستحب شمرده شده و توسط بزرگان توصیه شده است از جمله نماز خواندن در مسجد که ثواب زیادی دارد. برخی از مساجدی که نماز خواندن در آن ها مستحب است عبارتند از:
- مسجدالحرام
- مسحدالنبی
- مسجد جامع هر شهر
- مسجد بیت المقدس
- مسجد کوفه
- نماز در حرم امامان
- مسجد محله
مکان های مکروه برای نماز خواندن
نماز خواندن در بعضی مکان ها کراهت دارد که در ادامه برخی از آن ها را ذکر میکنیم:
- نماز خواندن در قبرستان یا روی قبر کسی
- در جایی که رو به روی نمازگزار عکس یا مجسمه باشد
- نماز خواندن در جایی که محل رفت و آمد مردم باشد مثل خیابان و کوچه و باعث اذیت مردم شود درست نیست
- در آشپزخانه یا جایی که آتش باشد
- حمام
- مقابل دری که باز است
احکام مربوط به سجاده
- باید پاک باشد مخصوصا محل قرار گرفتن پیشانی نجس نباشد.
- غصبی نباشد. و اگر در جایی مهمان هستید قبل از استفاده از سجاده حتما از صاحب خانه اجازه بگیرید.
- ترجیحا ساده باشد و یا اینکه طرح و نقش و نگار آن به گونه ای نباشد که باعث حواس پرتی نمازگزار شود .
- اگر روی سجاده آیات قرآن یا نام مبارک الله وجود دارد سجاده را به گونه ای پهن کنیم که در قسمت زیر پا یا بدن نمازگزار قرار نگیرد .
